Oude stobben en rozetten

Wat te doen wanneer we te maken krijgen met vogelkers die  laag afgezet zijn. Dit kan voorkomen wanneer we een perceel overnemen waar voorheen laag is afgezet of tijdens het uitdunnen van een andere soort in een perceel in de herfst of de winter. Deze stobben lopen sterk uit in het voorjaar, omdat de maximale hoeveelheid energie in de wortel opgeslagen zat op het moment van afzetten. Hierbij kunnen ook stobben zijn die zonder voldoende resultaat met gif zijn behandeld (bv. een te kleine diameter om voldoende gif op te nemen).

Herhaald laag afzetten heeft doorgaans geen resultaat en is slechts een beheermaatregel om zaadvorming te voorkomen. Een studie in de jaren '90 toonde aan dat jaarlijks laag afzetten (of uitlopers afknippen) ook na 15 jaar geen enkel resultaat gaf. De wortels waren na die periode nog volledig vitaal! 

Hoe kunnen we de oude stobben alsnog effectief aanpakken?

Uitputten door telkens het blad te verwijderen!

De oplossing ligt weer in de uitputting van de energie in de wortel en de timing die daarbij van fundamenteel belang is. Het is een vicieuze cirkel, omdat met de energie in de wortel de stobbe telkens weer uitloopt en de nieuwe loten (aan het einde van het groeiseizoen) weer energie opslaan.

Het recept:

10+ cm doorsnede, in 1 seizoen dood
  • We gebruiken in feite een aangepaste versie van “Hoog afzetten” door per stobbe 2 of 3 uitlopers (de grootsten) te laten staan en de rest weg te halen, zo glad mogelijk op de stobbe. Deze resterende uitlopers zetten we af op een hoogte van +/- 1 meter. Zie  de foto hiernaast.
  • Vervolgens halen we het blad van de resteren de stobben er af. Bij jongere uitlopers kunnen we het blad met de hand verwijderen door het er af te 'stropen' (met werkhandschoenen aan) van boven naar beneden, en ook het bovenste plukje er af te breken.
  • Haal het blad er vervolgens elke maand tot 7-8 weken af tot de energie uitgeput is. Met name aan het einde van het groeiseizoen (september-oktober) is dit zeer effectief. Het werkt ook voor grotere bomen (meer uitlopers laten staan en de frequentie van het stropen van het blad eventueel verhogen).
  • In sommige gevallen (grote stobbe en veel licht op de locatie) is het nodig om de loten het jaar erop nogmaals af te slaan.
Het is een kwestie van timing en consequente aandacht!

Hoeveel uitlopers laten staan?
Afhankelijk van de grootte van de stobbe zijn 1 tot 5 resterende uitlopers voldoende zolang deze maar door bladvorming maar voldoende energie kunnen verbruiken. Het maakt niet uit of de uitlopers rechtop staan of vrijwel plat liggen.


Aandachtspunten

  1. De afgezette kleinere uitlopers moeten zo dicht mogelijk tegen de stam aan afgezet worden met de spade of snoeizaag. Een snoeischaar zal in de meeste gevallen niet voldoende glad tegen de stam af kunnen zetten, zolang er niet voldoende ruimte is voor de schaar om deze vlak tegen de stobbe aan te zetten). Zorgen we niet voor een gladde stobbe tussen de resterende uitlopers dan krijgen we op de stobbe een stekelvarken aan korte stukken wat het werk lastiger maakt. Een gladde stobbe met 2-5 uitlopers is optimaal (zie ook de foto hierboven).
  2. De hoogte van de uitlopers is belangrijk omdat er meer energie nodig is om het blad hoger uit te laten lopen. Vaak zien we dat bij vanaf de 2e verwijdering van het blad de uitlopers lager gaan uitlopen (een goed teken dat de plant onder druk staat).
  3. Vanwege de timing die deze aanpak vergt, zal het moeilijk zijn om percelen waar zonder gif laag is afgezet, in één keer zo te behandelen. Deel het perceel daarom in een aantal sectoren op en behandel ze apart in een aantal jaren. Zolang de oude stobben nog geen vruchten vormen (na +/- 4 jaar) is het nog mogelijk de situatie weer onder controle te krijgen.
  4. Begin aan een perceel met deze techniek vanaf juni en ga vanaf eind augustus terug naar het begin om de loten op de staken af te slaan.


Rozetten, een kenmerk van foute behandeling

In gebieden die eerder behandeld zijn, kom je vaak 'rozetten' tegen. Dit zijn meerstammige struiken als uitlopers van een eerder laag afgezette stobbe. De oorzaak is meestal een verkeerde toepassing van gif (te weinig gif, te kleine doorsnede om gif effectief op te kunnen nemen, niet direct toegepast na afzetten, regen binnen een paar uur, etc.) of laag afzetten zonder gif (een zinloze actie).

Hoe behandelen we deze rozetten om deze struiken wel te bestrijden. Als het een kleine struik betreft (onder de +/- 3 cm doorsnede van de oude stobbe) dan is uitspitten een optie. Door de wortels rondom door te steken op 15-20 cm van de stobbe is de struik dan uit te trekken en is het probleem in één keer opgelost.
Grotere rozetten zijn te behandelen door hoog afzetten of ringen of zelfs beide. In dit laatste geval zetten we de sub-stammen op 130 cm hoog af en ringen deze op 20-30 cm om te voorkomen dat er weer energie naar de wortel wordt afgevoerd. Hierdoor behoeven we alleen de uitlopers onder de ring af te slaan.