'Natuurwerk'
is vrijwilligerswerk voor onderhoud van de natuur, ook wel
Groen
vrijwilligerswerk genoemd.
Maar
'natuur' is toch 'ongerept' en heeft dus geen onderhoud nodig? Helaas
bestaat er in ons kleine land maar bitter weinig evenwichtige en
autonome oorspronkelijke natuur. In de meeste gevallen moet de mens
het resterende beetje natuur een handje helpen om te overleven of de
eerder aangebrachte schade proberen te verhelpen. Daarnaast is er ook
“nieuwe” natuur die een helpende hand nodig heeft.
Natuurwerk
is een zinvolle en gezonde hobby waar je veel plezier aan kunt
beleven. Je werkt in de open lucht, samen met andere mensen en het is
gezonder en leerzamer (en goedkoper) dan de sportschool.
De
werktijden verschillend per organisatie en gebied. Soms wordt een
hele dag gewerkt, soms een beperkt aantal uren op 1 of 2 dagen. De
vrijdag is een populaire dag omdat er steeds meer mensen zijn die 4
dagen werken. De zaterdag is toch voor veel mensen boodschappen-dag
maar sommigen hebben alleen op deze dag tijd vrij voor wat andere
activiteiten.
Er
zijn uiteraard ook betaalde werknemers en ondernemers werkzaam in de
natuur maar die hebben doorgaans een heel andere manier van werken
wat niet zo verwonderlijk is want een paar uur per week kan je fysiek
niet zo maar vertalen naar een volledige baan.
Waarom
natuurwerk?
Er
zijn in Nederland een groot aantal organisaties die zich bezig houden
met natuurbescherming en natuurbeheer. Vanwege beperkte middelen, een
zich terugtrekkende (of tegenwerkende overheid) en krimpende
budgetten zijn er onvoldoende middelen om alle noodzakelijke
werkzaamheden door professionele krachten uit te laten voeren. Het
tekort aan menskracht wordt gelukkig gecompenseerd door vrijwillige
medewerkers die veel taken van de betaalde werknemers overnemen of
assisteren bij het vervullen van functies.
Natuurbescherming
in zijn moderne Westerse vorm bestaat ongeveer 100 jaar.
Motivatie
Soms
krijgen die natuurwerkers het compliment “wat geweldig dat jullie
dit doen” en wordt het vermoeden uitgesproken dat “maatschappelijke
betrokkenheid” een rol speelt. In de praktijk zetten de
vrijwilligers zich meestal in... omdat ze het gewoon leuk vinden om
in de natuur met een groep mensen bezig te zijn. De meesten voelen
geen drang om natuurwerk te “moeten” doen maar voelen zich
gelukkig omdat ze het “mogen” doen en met hun eigen motivatie
plezier hebben in bereikte resultaten. Elke keer als je lang een plek
loopt waar je eerder gewerkt hebt kijk je weer met plezier naar de
zomereik die weer de ruimte gekregen heeft of het rommelbosje dat er
weer open en gezond uit ziet. De natuur geeft je meestal het grootste
compliment voor je werk en zo hoort dat ook!
Na
een paar uur natuurwerk ben je vaak bekaf, maar meestal wel voldaan.
Ook bij minder goed weer (een buitje voor de verkoeling) kan je
meestal gewoon doorwerken. Alleen met onweer wordt het in het open
veld of onder de bomen niet pluis.
“Slecht”
weer bestaat niet, alleen slechte regenkleding.
Soort
werk
Het
soort werk dat je kan doen in de natuur hangt natuurlijk sterk af van
de organisatie waar je voor werkt en het gebied waarin je werkzaam
bent. Er zijn uiteraard overeenkomsten maar de uitgangspunten zijn nu
eenmaal anders bij bv. Natuurmonumenten dan bij de provinciale
Landschappen en Staatsbosbeheer.
Voorbeelden
zijn: wilgen knotten, snoeien, opruimen, bestrijding van exoten (Am.
vogelkers, douglas spar, Am. eik, esdoorn, etc.), aanplanten,
uitdunnen, erosie herstellen, paden en bruggetjes onderhouden, en ga
zo maar door. In de meeste gebieden is het werk ook gevarieerd omdat
er telkens weer iets anders de aandacht vraagt.
Meestal
werk je met handgereedschap (spa of schop, beugelzaag, snoeischaar,
snoeizaag, bijl, kapmes, etc.) hoewel sommige organisaties ook
vrijwilligers opleiden voor bv. werken met de kettingzaag, bosmaaier
en andere machines. Kies je voor noeste arbeid in alle rust of
geknetter alsof de buurjongen weer eens bezig is met z'n brommertje
(reng-deng-deng.... weeeeeee).
Organisatie
werk
Er
zijn net zo veel werkwijzen als er organisaties en werkplekken zijn:
- soms werken de vrijwilliger altijd onder leiding van een betaalde kracht
- elders werken de vrijwilligers in min of meer autonome groepen en kunnen soms na ingewerkt te zijn ook af en toe individueel werken
- bij werken onder begeleiding is de werkwijze doorgaans afhankelijk van de persoon die die groep aanstuurt (karakter en stijl)
- soms is er een strakke planning terwijl men elders (teveel) hap-snap werkt; beide aanpakken kunnen tot weerstand bij de vrijwilligers leiden.
- de werktijden (dag of dagdeel, doordeweeks of zaterdag) verschillen sterk hoewel het accent meestal op het einde van de week ligt
- de deelname kan “verplicht” zijn (er wordt verwacht dat je bv. elke week meewerkt) omdat men zeker wil weten hoeveel mensen er aanwezig zijn (meldplicht) terwijl het bij anderen weer vrijheid-blijheid is
- bij anderen is er geen verplichting of zelfs geen meldplicht tenzij je langere tijd niet deel kan nemen
- sommige vrijwilligers willen liever eens in de maand werken en anderen wekelijks of zelfs meerdere malen per week; het hangt van de organisatie af of men daar aan tegemoet wil en kan komen (ook afhankelijk van de autonomie van de groep)
Om
er achter te komen wat het werk inhoudt, hoe er gewerkt wordt en wat
men van je verwacht moet je natuurlijk eerst contact leggen en om
informatie vragen. Een goede locatie om te beginnen is bv.
natuurwerk.nl.
Een
gesprek of toelichting kan helpen, maar de beste basis om uit te
maken of je ergens voor langere tijd wil gaan werken is om een keer
(vrijblijvend) mee te werken. Meestal is dat mogelijk, zo niet dan
geeft dat inflexibiliteit in de betreffende organisatie aan.
Aanbevelingen en kleurrijke verhalen van kennissen die natuurwerk
doen strekken tot aanbeveling hoewel de werkzaamheden en de sfeer in
de groep die de één aanspreekt soms niet aansluit bij de behoefte
en verwachting van anderen. Probeer de mogelijkheden in je omgeving
eens uit om uit te vinden of en wat voor soort werk wat voor je is.
Een
goede gelegenheid om kennis te maken net natuurwerk is uiteraard de
landelijke natuurwerkdag (op de eerste zaterdag in november). Voor
meer informatie, zie natuurwerkdag.nl. Op beide sites zijn ook de samenwerkende
organisaties (in je regio) te vinden.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten